Πέμπτη 11 Οκτωβρίου 2012

παιδαγωγικές προσεγγίσεις των ΤΠΕ

Ειδικό Αφιέρωμα του περιοδικού 

"Θέματα Επιστημών και Τεχνολογίας στην Εκπαίδευση" 

Τόμ. 4, Αρ. 1-3 (2011)

"Ηλεκτρονική Μάθηση και ΤΠΕ στην Εκπαίδευση: Ερευνητικές τάσεις και προοπτικές στην Ελλάδα" 



 Άρθρο για τη σύμπλευση της διδακτικής της ιστορίας με τις ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία:
 "Παιδαγωγική αξιοποίηση των δυνατοτήτων των ΤΠΕ στην ιστορική εκπαίδευση: Θεωρητικές και ερευνητικές εκδοχές και προσεγγίσεις"  

Η εργασία αναφέρεται στις θεωρητικές και ερευνητικές προσεγγίσεις χρήσης και αξιοποίησης των δυνατοτήτων των ΤΠΕ στο χώρο της ιστορικής εκπαίδευσης. Αναλύονται οι επιμέρους επιδράσεις των ΤΠΕ στη διαμόρφωση του διδακτικού και μαθησιακού περιβάλλοντος της ιστορικής εκπαίδευσης, οι οποίες αναφέρονται στο μετασχηματισμό της διδακτικής διαδικασίας, στην εφαρμογή διερευνητικών προσεγγίσεων της ιστορικής γνώσης, στις εποικοδομητικές στρατηγικές που αξιοποιούνται, αλλά, και στις γενικότερες αλλαγές που διαμορφώνονται στη σχολική πραγματικότητα. Παρουσιάζονται, επίσης, οι ερευνητικές προσεγγίσεις που αφορούν στις εννοιολογικές προσεγγίσεις, στα ερωτήματα των ερευνητικών εργασιών και στη γενική αποτίμηση της ένταξης των ΤΠΕ στην ιστορική εκπαίδευση, η οποία εξειδικεύεται από τα επιμέρους ζητήματα που εμπλέκονται στη διαμόρφωση του γνωστικού αντικειμένου.

Παρασκευή 8 Ιουνίου 2012

το χρονικό του 20ού αιώνα

Ένας ενδιαφέρων σύνδεσμος με βίντεο από την ομώνυμη εκπομπή της ΕΡΤ: "Σαν σήμερα τον 20ό αιώνα".
Πρόκειται για μια χρονολογική και ημερολογιακή παράθεση οπτικοακουστικών αποσπασμάτων για την ιστορία του 20ού αιώνα. Γεγονότα και πρόσωπα που ανέδειξε ο προηγούμενος αιώνας μέσα από το φακό των "νεομφανιζόμενων" μέσων καταγραφής.
Η προσπάθεια κατηγοριοποίησης και αποθήκευσης, με λειτουργικό τρόπο την ημερολογιακή εμφάνιση ιστορικών γεγονότων επιμένει σε μια παραδοσιακή προσέγγιση του ιστορικού χρόνου, και ενθαρρύνει έναν γραμμικό τρόπο πρόσληψης του ιστορικού παρελθόντος. Παρ' όλα αυτά αποτελεί μια πολύ χρήσιμη προσπάθεια που αναδεικνεύει το έτσι και αλλιώς ενδιαφέρον υλικό της δημόσιας ελληνικής τηλεόρασης.

Παρασκευή 1 Ιουνίου 2012

The Historical Thinking Project

The Historical Thinking Project
Centre for the Study of Historical Consciousness
http://historicalthinking.ca/ 
Το εννοιολογικό πλαίσιο της ιστορικής σκέψης που διαμορφώνεται στο πλαίσιο του προγράμματος «The Benchmarks of Historical Thinking Project», το οποίο σχεδιάζεται και εφαρμόζεται στον Καναδά, μετά το 2006, αναφέρεται σε έξι επιμέρους δομικού χαρακτήρα ιστορικές έννοιες που προσδιορίζονται ως οι βασικές όψεις της ιστορικής σκέψης στη διδακτική τους διάσταση (Seixas, 2006. Seixas & Peck, 2004, 2008). 
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα υλοποιείται με τη σύμπραξη του Centre for the Study of Historical Consciousness (CSHC), και του Historica Foundation με σκοπό την ανάπτυξη και την εφαρ- μογή ενός προγράμματος αξιολόγησης της σχολικής επίδοσης των μαθητών και των μαθητριών στο μάθη- μα της ιστορίας. Η ανάπτυξη του προγράμματος ξεκινά με τη διοργάνωση ενός διεθνούς συμποσίου (Απρίλιος 2006), ιστορικών, εκπαιδευτικών και επιστημόνων της διδακτικής της ιστορίας από τον Καναδά, τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και την Αυστραλία και ακολουθούν κύκλοι σεμιναρίων για την εξειδίκευση των βασικών όψεων της ιστορικής σκέψης και τη δημιουργία κατάλληλων κριτηρίων αξιολόγησης με την ανάπτυξη συγκεκριμένων διδακτικών παρεμβάσεων σε περιοχές του Καναδά κατά τη διάρκεια του 2006-2007 (Seixas & Peck, 2008).
Σε συνεχή διάλογο με τις σύγχρονες επιστημονικές και ερευνητικές προσεγγίσεις οι έξι επιμέρους έννοιες αναφέρονται:
1. στην εμπέδωση της ιστορικής σημασίας (historical significance)
2. στην αξιοποίηση πρωτογενούς ιστορικού υλικού (primary source evidence)
3. στην αναγνώριση των εννοιών της συνέχειας και της αλλαγής (continuity and change)
4. στην ανάλυση της αιτιότητας και των συνεπειών (cause and consequence)
5. στην υιοθέτηση της ιστορικής προοπτικής (historical perspectives)
6. στην κατανόηση της κοινωνικής διάστασης των ιστορικών ερμηνειών (ethical dimension of historical interpretations)
Οι διαφορετικές αυτές όψεις της ιστορικής σκέψης δεν αποτελούν επιμέρους δεξιότητες, αλλά συνδιαμορφώνουν ένα συνολικό εννοιολογικό πλαίσιο σκέψης το οποίο λειτουργεί και αποκτά νόημα και σημασία μόνο με την προβολή του στο εκάστοτε ιστορικό περιεχόμενο (Seixas, 1998, 2006). Σκέφτομαι ιστορικά προς αυτή την προοπτική αποτελεί ένα ιδιαίτερο τρόπο εννόησης του ιστορικού παρελθόντος που απομακρύνεται από τις πρακτικές απομνημόνευσης ιστορικών γεγονότων και δίνεται έμφαση σε εποικοδομητικές παιδαγωγικές προσεγγίσεις στην προοπτική οικοδόμησης της ιστορικής γνώσης και της συγκρότησης νοήματος τόσο για το παρελθόν όσο και για το παρόν, στο πλαίσιο του ιστορικού εγγραμματισμού (historical literacy) ο οποίος αναφέρεται στη βαθύτερη κατανόηση των ιστορικών φαινομένων με την ενεργητική εμπλοκή των υποκειμένων με τις ιστορικές πηγές (Seixas, 2006).

Πέμπτη 31 Μαΐου 2012

history games

Συχνά τα ηλεκτρονικά παιχνίδια (video games) διαμορφώνουν περιβάλλοντα προσομοίωσης τα οποία είναι δημοφιλή, εξαιτίας του ελκυστικού τους προφίλ (Kulik, 2003). Τα επιμορφωτικά ψυχαγωγικά ηλεκτρονικά παιχνίδια που σχετίζονται με την ιστορία είναι υπερμεσικές προσομοιώσεις όπου ο χρήστης αναλαμβάνει ένα συγκεκριμένο ρόλο στη βάση κανόνων και των συγκεκριμένων ιστορικών περιστάσεων (Polman, 2002. Παπαστάμος, Σαμαράς & Φουρναράκης, 2005). Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια ιστορικού περιεχομένου δεν έχουν σχεδιαστεί ως ιστορικές προσομοιώσεις, αλλά ως παιχνίδια τα οποία βέβαια έχουν μια ιστορική βάση (ενδεικτικά: Civilization, Age of Empires, SimCity, Would be Gentleman, Europa Universalis, Renaissance Florence, Migration, Oregon Trail, Elizabethan Court, Paris Peace Conference of 1919, Reacting to the Past, Revolution, Time Detectives). Έχουν σχεδιαστεί από προγραμματιστές με ιστορικά ενδιαφέροντα, αλλά όχι από ιστορικούς. Ενώ, προγράμματα όπως το «Would be Gentleman» που δημιουργήθηκε από ιστορικούς, υποστηρίζουν τη δυνατότητα των ιστορικών προσομοιώσεων να έχουν την απαραίτητη ιστορική εγκυρότητα (Taylor, 2003).

Πολλά ηλεκτρονικά παιχνίδια καλλιεργούν δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, καθώς εμπλέκουν στη λήψη αποφάσεων και οπτικοποιούν τις επιπτώσεις αυτών των περιπτώσεων. Αποφέρουν γνώση της περιόδου και ενθαρρύνουν την ιστορική διερεύνηση (Sampson, 2000). Η διδακτική αξιοποίηση των παιχνιδιών δείχνει αύξηση του ενδιαφέροντος, των κινήτρων και της αίσθησης του ελέγχου, βοηθά στην ενδυνάμωση της μαθησιακής διαδικασίας, η οποία καθίσταται πιο οικεία με τον κόσμο των παιδιών, αναδεικνύεται η πολλαπλότητα της παρελθοντικής πραγματικότητας και των επιδράσεών της στη ζωή τους, κατανοούνται όψεις της δημόσιας χρήσης της ιστορίας, ενώ η εφαρμογή συνεργατικών στρατηγικών προάγει τη μαθησιακή διαδικασία και λειτουργεί εξισορροπητικά μεταξύ των δύο φύλων (Squire, 2004. Squire & Barab, 2004. McMichael, 2007).


Οι περιορισμοί των παιχνιδιών ως μαθησιακών εργαλείων (Squire, 2004) σχετίζονται με:
α) την απλουστευτική προσέγγιση της ιστορικής πραγματικότητας,
β) τη σημειωτική των παιχνιδιών,
γ) την πολιτιστική αφομοίωση των εργαλείων,
δ) την πολυπλοκότητα των παιχνιδιών, και
ε) την αντιπαλότητα της κουλτούρας των παιχνιδιών με την κουλτούρα του σχολείου.

Σημαντικό πρόβλημα με την αξιοποίηση των προσομοιώσεων και των παιχνιδιών στην ιστορική εκπαίδευση, εξαιτίας του ανοικτού χαρακτήρα αυτών των εφαρμογών, είναι τα ζητήματα του αναχρονισμού και του παροντισμού, αλλά και της σύγχυσης που μπορούν να επιφέρουν με την αδυναμία επίτευξης των πιθανών αποτελεσμάτων (Stradling, 2001:134). Επίσης, η «απόκρυψη» των ιστορικών πηγών στις οποίες βασίζονται πολλές από τις επιλογές των προσομοιώσεων δεν επιτρέπει τη σύνθεση και την αξιολόγηση των ερμηνευτικών σχημάτων που προκρίνονται (Polman, 2002).
Ακολουθεί ενδεικτικός αριθμός παιχνιδιών, που συνήθως είναι σε άμεση πρόσβαση στο περιβάλλον του διαδικτύου:

Βιβλιογραφικές αναφορές:

Διαδικτυακή βιβλιογραφία:
Gaming the past, historical simulation games in the classroom: http://gamingthepast.net/
Playing with Technology in History conference: http://www.playingwithhistory.com/abstracts/
Educational Games Research: http://edugamesresearch.com/blog/
Roy Rosenzweig Center for History and New Media » Blog Archive » Digital History Games at the AHA: http://chnm.gmu.edu/news/digital-history-games-at-the-aha/
The international journal of computer game research: http://gamestudies.org/1103 
International Journal of 
Intelligent Games & Simulation: http://www.scit.wlv.ac.uk/%7Ecm1822/ijigs.htm
Digital Games Research Association (DiGRA): http://www.digra.org/
Social Impact Games, Entertaining Games with Non-Entertainment Goals: http://www.socialimpactgames.com/index.php
Taylor, T. (2003). Historical Simulations and the Future of the Historical Narrative: http://quod.lib.umich.edu/j/jahc/3310410.0006.203?rgn=main;view=fulltext   


παιχνίδια ιστορικού περιεχομένου (history games)

Search games
Gaming the Past, historical simulation games in the classroom: http://gamingthepast.net/
Best of History Web Sites Games and Animations: http://www.besthistorysites.net/index.php/games-animations
Playing History, your source for historical games: http://playinghistory.org/
Playing History | Browse Items: http://playinghistory.org/items
Musée McCord Museum, Games: http://www.mccord-museum.qc.ca/en/keys/games/
History.co.uk, Games: http://www.history.co.uk/games.html
History.com, Games: http://www.history.com/games/
Primary Games Arena, History: http://primarygamesarena.com/History
History Games - Play Exclusive Games, Quizzes and More on History.com: http://www.history.com/games/
Historical - Historical Games, History games - Flash Ghetto: http://flashghetto.com/historical    


Τίτλοι παιχνιδιών